Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα, από 24-1 έως και 30-1

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

από 24-1 έως και 30-1 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 24 Ιανουαρίου

Μετά τα μεσάνυχτα, ανατέλλει η Σελήνη κοντά στον Στάχυ, στα δεξιά της, και τον Αρκτούρο πάνω και στα αριστερά της.

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:34 μμ.

Τρίτη, 25 Ιανουαρίου

Τελευταίο τέταρτο της Σελήνης στις 3:42 μμ.

Η Σελήνη ανατέλλει μετά τα μεσάνυχτα και στέκεται ψηλά την αυγή. Δεν χρειάζεται να είστε ξύπνιοι πριν την αυγή για να απολαύσετε αυτή τη φάση της αφού η Σελήνη θα είναι ορατή ακόμα και στον φωτεινό ουρανό της ημέρας. Όμως, οι παρατηρήσεις νωρίς το πρωί, πριν από την αυγή θα σας ανταμείψουν με μερικές εκπληκτικές εικόνες. Τώρα είναι η ώρα να απολαύσετε τη μεγάλη σειρά κρατήρων στη μέση της Σελήνης, καθώς και τη μεγάλη καμπύλη που σχηματίζουν τα Απέννινα όρη στο νοτιοανατολικό χείλος του Mare Imbrium (η Θάλασσα των Βροχών). Εκεί φαίνονται δύο μεγάλοι κρατήρες: ο Πλάτων στην κορυφή των κρατήρων και ο Αρχιμήδης στον πυθμένα τους. Επίσης, εύκολα ορατός είναι και ο φωτεινός κρατήρας Κοπέρνικος με τις χαρακτηριστικές ακτίνες, στα νοτιοδυτικά του Imbrium. Πηγαίνοντας προς τα κάτω, στα δυτικά της διαχωρίζουσας (terminator), υπάρχουν μεγάλοι κρατήρες που περιλαμβάνουν (μεταξύ πολλών άλλων) τον Πτολεμαίο, τον Αλφόνσο και τoν Αρζαχήλ.

Τετάρτη, 26 Ιανουαρίου

Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, ο 1ου μεγέθους Άρης διασχίζει μια ιδιαίτερα πλούσια περιοχή του γαλαξία μας στον Τοξότη. Δεν θα θέλετε να χάσετε αυτή την πορεία του μέσα από γνωστά λαμπρά αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό!

Σήμερα το πρωί, ο κόκκινος πλανήτης απέχει λιγότερο από τη φαινόμενη διάμετρο της Σελήνης από το βορειοανατολικό άκρο του εντυπωσιακού νεφελώματος της «Λιμνοθάλασσας» (M8) – ένα εκπληκτικό θέαμα που μπορείτε να απολαύσετε με κιάλια ή οποιοδήποτε τηλεσκόπιο. Το Μ8 είναι μια φωτεινή (6ου μεγέθους) περιοχή σχηματισμού άστρων που εκτείνεται περίπου 90′ επί 40′. Αν και η «Λιμνοθάλασσα» φαίνεται σαν μια απαλή γκρι λάμψη στα μάτια σας, οι φωτογραφίες θα αναδείξουν το βαθύ κόκκινο χρώμα της, που προκύπτει από το άφθονο αέριο υδρογόνο.

Μόλις 1° στα βορειοδυτικά του πλανήτη βρίσκεται το εξίσου όμορφο «Τρισχιδές» νεφέλωμα (M20). Είναι πολύ πιο αμυδρό – μέγεθος 9 – και μικρότερο, καλύπτοντας 28′. Το Μ20 είναι ένα νεφέλωμα συνδυασμού εκπομπής και ανάκλασης, με σκοτεινές λωρίδες σκόνης που διατρέχουν αυτό που του δίνουν το μοναδικό του όνομα. Θα χρειαστείτε κιάλια με τουλάχιστον 50x για να δείτε αυτές τις σκοτεινές λωρίδες. Αν και είναι μικρό και όχι τόσο εντυπωσιακό οπτικά, το Μ20 εμφανίζεται θεαματικό στις φωτογραφίες. Οι αστροφωτογράφοι σίγουρα θα θέλουν να απαθανατίσουν αυτή την ουράνια σκηνή!

Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 8:13 μμ.

Πέμπτη, 27 Ιανουαρίου

Ο κομήτης 19P/Borrelly εξακολουθεί να είναι περίπου 47° ψηλά μία ώρα μετά τη δύση του Ήλιου απόψε. Χωρίς να παρεμβαίνει η Σελήνη, δείτε αν μπορείτε να εντοπίσετε αυτόν τον περιοδικό επισκέπτη, ο οποίος σήμερα βρίσκεται κοντά στον ανώμαλο νάνο γαλαξία IC 1613 στο Κήτος. Ο κομήτης έχει μέγεθος 9 – 10. Θα θέλετε ιδανικά ένα τηλεσκόπιο 4 ιντσών ή μεγαλύτερο για να δείτε περισσότερη λεπτομέρεια. Το IC 1613, επίσης ταξινομημένο ως Caldwell 51, βρίσκεται λιγότερο από 3° βορειοδυτικά του Borrelly απόψε. Αυτός είναι μικρός γαλαξίας, μέλος της Τοπικής μας Ομάδας και βρίσκεται μόλις 2 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.