Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 13-12 έως και 19-12 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 13 Δεκεμβρίου
Αυτή την εβδομάδα, ήρθε η ώρα να απολαύσετε την κορυφαία βροχή διαττόντων του χειμώνα, τις Διδυμίδες, που κορυφώνεται νωρίς το πρωί της Τρίτης, 14 Δεκεμβρίου.
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετεωριτών (IMO) θεωρεί τις Διδυμίδες την καλύτερη και την πιο αξιόπιστη βροχή διαττόντων του έτους. Έτσι, παρόλο που για τους περισσότερους από εμάς έχει πολύ κρύο έξω, αξίζει να βγείτε πριν το ξημέρωμα στις 14 Δεκεμβρίου για να την παρακολουθήσετε με τα ίδια σας τα μάτια.
Τρίτη, 14 Δεκεμβρίου
Έχετε παρακολουθήσει ποτέ την ανατολή του Σείριου; Βρείτε μια ανοιχτή θέα πάνω από τον ανατολικό-νοτιοανατολικό ορίζοντα. Παρακολουθήστε εκεί τον Σείριο να ανατέλλει περίπου δύο γροθιές στο μήκος του βραχίονα κάτω από την κατακόρυφη ζώνη του Ωρίωνα. Ο Σείριος ανατέλλει κάποια στιγμή γύρω στις 8 μμ.
Περίπου 15 λεπτά πριν από την ανατολή του Σείριου, ένα λιγότερο λαμπρό αστέρι εμφανίζεται μόλις στα δεξιά από εκεί: ο βήτα του Μεγάλου Κυνός ή Mirzam, ένα όνομα που σημαίνει «Ο Εκφωνητής». Αυτό που ανακοινώνει ο Μιρζάμ είναι ο Σείριος. Δεν είναι πιθανό να κάνετε λάθος. Το 2ου μεγέθους αστέρι είναι μόλις το 1/20 της λαμπρότητας του Βασιλιά των Αστέρων, τον Σείριο.
Όταν ένα αστέρι είναι πολύ χαμηλά, τείνει να λάμπει αργά, συχνά με ζωηρά χρώματα. Ο Σείριος είναι αρκετά φωτεινός ώστε να δείχνει καλά αυτά τα εφέ, ειδικά με ένα ζευγάρι κιάλια.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 7:26 μμ.
Τετάρτη, 15 Δεκεμβρίου
Το 1926, ο Hubble μελέτησε τον γαλαξία Μ33 στον αστερισμό του Τριγώνου στο όρος Wilson με το τηλεσκόπιο Hooker κατά τη διάρκεια της εργασίας του σχετικά με τους μεταβλητούς Κηφείδες. Τα μεγάλα τηλεσκόπια συχνά δεν μπορούν να δουν τον Μ33 (3 εκατομμύρια έτη-φωτός μακριά) διότι «γεμίζει» το οπτικό πεδίο. Ο Herschel ανακάλυψε όχι μονό μια περιοχή σαν το δικό μας νεφέλωμα του Ωρίωνα, αλλά και το ότι ο γαλαξίας περιέχει πολλά αντικείμενα NGC και IC (ακόμα και σφαιρωτά σμήνη) παρατηρήσιμα μόνο με τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια.
Πέμπτη, 16 Δεκεμβρίου
Ο κομήτης Leonard βγαίνει πάνω από το νοτιοδυτικό ορίζοντα νωρίς το βράδυ, όλο και πιο ψηλά κάθε βράδυ. Τραβήξτε μια γραμμή από τον Κρόνο διαγώνια προς την Αφροδίτη και πιο κάτω. Εκεί θα είναι ο κομήτης. Σε γεωγραφικό πλάτος 40° Β, ο κομήτης Leonard θα βρίσκεται 8° πάνω από τον ορίζοντα 50 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Όσο πιο νότια είστε τόσο πιο ψηλά θα φαίνεται ο κομήτης.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:05 μμ.
Παρασκευή, 17 Δεκεμβρίου
Απόψε, εντοπίστε τον πορτοκαλί Αλντεμπαράν, περίπου δύο γροθιές στο μήκος του βραχίονα, κάτω αριστερά από τη Σελήνη. Κοιτάξτε προς την αντίθετη κατεύθυνση από τη Σελήνη, λίγο πιο μακριά, και θα βρείτε τα φωτεινότερα δύο ή τρία αστέρια του Κριού. Από όλους τους ζωδιακούς αστερισμούς, ο Κριός έχει μακράν το μικρότερο χαρακτηριστικό μοτίβο των κύριων αστεριών του.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:57 μμ.
Σάββατο, 18 Δεκεμβρίου
Στο τέλος του βραδινού λυκόφωτος, με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο προσπαθήστε να εντοπίσετε τον κομήτη Leonard, 5° κάτω από την Αφροδίτη στα νοτιοδυτικά. Το φαινόμενο μέγεθος του θα πρέπει να είναι περίπου 6.
Πανσέληνος στις 6:36 πμ. της Κυριακής. Η Σελήνη λάμπει ανάμεσα στα αστέρια που σηματοδοτούν τις άκρες των κεράτων του Ταύρου, το βήτα και το ζήτα. Το φεγγάρι είναι στο απόγειό του. Είναι λίγο μικρότερο από το μέσο όρο του φαινόμενου μεγέθους του.
Κυριακή, 19 Δεκεμβρίου
Η έναρξη του χειμώνα είναι μόλις μία εβδομάδα μακριά, αλλά ο Βέγας, το «αστέρι του καλοκαιριού», εξακολουθεί να λάμπει σαν το λαμπρότερο αστέρι στον δυτικό-νοτιοδυτικό ουρανό νωρίς το βράδυ. Το πιο λαμπρό αστέρι πάνω από τον Βέγα είναι ο Ντενέμπ, στον Κύκνο. Ο Βέγας είναι 25 έτη φωτός από τη Γη, ενώ ο Ντενέμπ, ένας λευκός υπέρ-γίγαντας, είναι περίπου 1.600 έτη φωτός μακριά.
Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 6:36 μμ.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής είναι κρυμμένος στο φως της δύσης του Ήλιου.
Ο Άρης, με μέγεθος +1,6, στο Ζυγό, αρχίζει να φαίνεται χαμηλά πριν την ανατολή του Ήλιου, αρκετά πιο χαμηλά από τον Στάχυ και τον Αρκτούρο. Η επόμενη καλή εμφάνισή του θα διαρκέσει δύο χρόνια.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,9) λάμπει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο σούρουπο, στον αστερισμό του Τοξότη. Έχει φτάσει σχεδόν στο μέγιστο ύψος της και την μέγιστη λαμπρότητά της σε αυτή την βραδινή της εμφάνιση. Το μέγεθος του δίσκου της φτάνει στα 50 δευτερόλεπτα της μοίρας.
Ο Κρόνος (μέγεθος + 0,7) και ο λαμπρότερος Δίας (μέγεθος -2,2) συνεχίζουν να λάμπουν στα νότια νωρίς το βράδυ, 17° μακριά στις δύο αντίθετες πλευρές του Αιγόκερω. Ο Κρόνος είναι μόνος του, με σταθερή κίτρινη λάμψη και δύει πριν τις 9 μμ., ενώ ο Δίας λίγο μετά τις 10 μμ.
Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στον νότιο Κριό) βρίσκεται ψηλά στα ανατολικά στις 8 μμ.
Ο Ποσειδώνας, (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο, είναι ψηλά στο νότο νωρίς το βράδυ.
