Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 16-10 έως και 22-10 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 16 Οκτωβρίου
Ας βρούμε τον άλλο παγωμένο γίγαντα του ηλιακού συστήματος απόψε, καθώς ο Ουρανός ξεκινά ένα ταξίδι λίγων ημερών ανάμεσα σε μια γραμμή δύο ευρέως διαχωρισμένων άστρων 7ου μεγέθους. Ο μακρινός πλανήτης ανατέλλει σε δύο ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα. Βρίσκεται στον Κριό μαζί με τον φωτεινότερο Δία. Περίπου τρεις ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα (γύρω στις 9:30 μμ.), ο Ουρανός έχει ύψος 20°. Ο ευκολότερος τρόπος για να το βρείτε είναι να κοιτάξετε πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα περίπου στα μέσα της διαδρομής μεταξύ του μεγέθους -2,9 Δία (του φωτεινότερου αντικειμένου στον Κριό) και του αστρικού σμήνους των Πλειάδων (M45) στον Ταύρο.
Για να είμαστε πιο ακριβείς, ο Ουρανός βρίσκεται 9,5° ανατολικά-βορειοανατολικά του Δία. Μόλις βρείτε τη γενική περιοχή, αναζητήστε αυτά τα δύο αστέρια 7ου μεγέθους – απέχουν μόλις 40′ και σχηματίζουν μια γραμμή που εκτείνεται από βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά. Ανάμεσά τους υπάρχει ένα φωτεινότερο, μικρό, γκριζωπό σημείο – αυτό είναι ο μεγέθους 5,7 Ουρανός, του οποίου ο δίσκος του, διαμέτρου 4″, είναι διπλάσιος από αυτόν του Ποσειδώνα. Ο πλανήτης θα περάσει τις επόμενες δύο ημέρες ανάμεσα από αυτά τα αστέρια, καθιστώντας τον πολύ εύκολο για να βρεθεί. Μπορεί να είστε σε θέση να τον εντοπίσετε με γυμνό μάτι από μια σκοτεινή τοποθεσία, αλλά ακόμα κι αν δεν μπορέσετε, με ένα ζευγάρι κιάλια ή ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο θα το πετύχετε.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 10:28 μμ.
Τρίτη, 17 Οκτωβρίου
Ψάξτε για την φωτεινή Αίγα (Capella) που λάμπει χαμηλά στα βορειοανατολικά αυτά τα βράδια. Αναζητήστε το σμήνος των Πλειάδων περίπου τρεις γροθιές στο μήκος του βραχίονα στα δεξιά του αστεριού. Αυτοί οι προάγγελοι των κρύων μηνών ανεβαίνουν ψηλότερα καθώς το βράδυ μεγαλώνει. Παρακολουθήστε τον Aldebaran να βγαίνει κάτω από τις Πλειάδες. Πάνω δεξιά της Αίγας και πάνω αριστερά των Πλειάδων, τα αστέρια του Περσέα βρίσκονται στον Γαλαξία μας.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 4:15 πμ. της Τετάρτης
Τετάρτη, 18 Οκτωβρίου
Μια ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, ο λαμπρός Αντάρης φαίνεται εύκολα, με μέγεθος 1,1, περίπου 7° πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα. Η Σελήνη βρίσκεται 5° μακριά από το αστέρι.
Στην αρχαία Αίγυπτο, ο Αντάρης αντιπροσώπευε τη θεά σκορπιό Serket (και ήταν το σύμβολο της Ίσιδας). Ταξινομημένος ως φασματικός τύπος M1.5Iab-Ib, ο Αντάρης είναι ένας κόκκινος υπεργίγαντας, ένα αστέρι μεγάλης μάζας και ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια ορατά με γυμνό μάτι. Το ακριβές μέγεθός του παραμένει αβέβαιο, αλλά αν τοποθετηθεί στο κέντρο του Ηλιακού Συστήματος, θα φτάσει κάπου μεταξύ των τροχιών του Άρη και του Δία. Η μάζα του υπολογίζεται ότι είναι περίπου 12 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Ο Αντάρης είναι μέλος της ομάδας που περιέχει χιλιάδες αστέρια με μέση ηλικία 11 εκατομμυρίων ετών, περίπου 170 παρσέκ (550 ly) από τη Γη.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 12:06 μετά τα μεσάνυχτα.
Πέμπτη, 19 Οκτωβρίου
Τώρα που είναι μέσα Οκτωβρίου, ο Ντενέμπ έχει αντικαταστήσει τον Βέγα ως το αστέρι στο ζενίθ μετά το σούρουπο (για παρατηρητές του ουρανού στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη), και αντίστοιχα, ο Αιγόκερως έχει αντικαταστήσει τον Τοξότη ως τον πιο αξιοσημείωτο αστερισμό χαμηλά στο νότο.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 5:53 πμ. της Παρασκευής.
Παρασκευή, 20 Οκτωβρίου
Ο Ερμής φτάνει σε ανώτερη σύνοδο στις 9 πμ. Είναι όμως κρυμμένος στην λάμψη του Ήλιου. Θα επανεμφανιστεί στον βραδινό ουρανό στις αρχές Νοεμβρίου.
Για όσους ξυπνούν νωρίς: Η Αφροδίτη είναι ένα εκπληκτικό πρωινό «αστέρι» που αξίζει να δείτε καθώς ο Ήλιος ανατέλλει όλο και αργότερα από μέρα σε μέρα. Μπορείτε να βρείτε τον πλανήτη ψηλά στα ανατολικά πριν από την αυγή, περίπου μία ώρα πριν από την ανατολή του Ήλιου. Η Αφροδίτη είναι 30 ° ψηλά κοντά στα πίσω πόδια του Λέοντα. Λάμποντας με μέγεθος -4,5, είναι πολύ φωτεινότερη από το λαμπρότερο αστέρι του Λέοντα, τον Βασιλίσκο, με μέγεθος 1,4. Ο πλανήτης σχηματίζει ένα V με τον Βασιλίσκο στο ένα άκρο και την Ντενέμπολα, το αστέρι 2ου μεγέθους που σηματοδοτεί την άκρη της ουράς του Λέοντα, στο άλλο.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 1:44 πμ. του Σαββάτου.
Σάββατο, 21 Οκτωβρίου
Πρώτο τέταρτο της Σελήνης στις 6:31 πμ. της Κυριακής.
Η βροχή διαττόντων Ωριωνίδες θα πρέπει να είναι κοντά στο αποκορύφωμά της απόψε. Οι καλές ώρες παρατήρησης των Ωριωνίδων είναι από τη 1 πμ. περίπου μέχρι το πρώτο φως της αυγής το πρωί της Κυριακής. Η Σελήνη θα έχει δύσει. Αυτή η βροχή είναι μέτρια σε ένταση. Σε έναν πολύ σκοτεινό ουρανό μπορεί να δείτε 8 με 10 μετέωρα την ώρα. Το ακτινοβόλο σημείο βρίσκεται στα ανατολικά στο αμυδρό ρόπαλο του Ωρίωνα, ανάμεσα στον Μπετελγκέζ και τα πόδια των Διδύμων.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 9:35 μμ.
Κυριακή, 22 Οκτωβρίου
Το πιο λαμπρό αστέρι στον δυτικό ουρανό μόλις χαθεί το λυκόφως είναι ο Αρκτούρος, το αστέρι της άνοιξης, βυθίζεται σιγά σιγά στον ορίζοντα και γρήγορα θα χαθεί από τον βραδινό ουρανό.
Μόλις βραδιάσει, ο Πολικός αστέρας και ο β της Μικρής Άρκτου (Kochab) βρίσκονται στο ίδιο ύψος. Και τα δύο αστέρια είναι 2ου μεγέθους, με τον Πολικό να βρίσκεται στα δεξιά.
Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία περνά από το κέντρο του πλανητικού δίσκου στις 3:22 πμ. της Δευτέρας.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής δεν είναι ορατός, αφού βρίσκεται σε σύνοδο με τον Ήλιο.
Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,6, στον Λέοντα) είναι ψηλά στα ανατολικά, πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλει περίπου 2 ½ ώρες πριν την ανατολή του Ήλιου. Βρίσκεται 11° μακριά από τον Βασιλίσκο στις 21 Οκτωβρίου. Με τηλεσκόπιο φαίνεται ότι είναι στη φάση της διχοτόμου, φωτισμένη κατά το ήμισυ.
Ο Άρης θα παραμείνει πίσω στη λάμψη του Ήλιου για το υπόλοιπο του έτους.
Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Κριό) ανατέλλει πριν στις 7:30 μμ. Βρίσκεται στο ψηλότερό του σημείο μετά τις 2 πμ., 65 μοίρες πάνω από τον ορίζοντα. Θα βρεθεί σε αντίθεση στις 2 Νοεμβρίου.
Ο Κρόνος, με μέγεθος +0,6, στον αμυδρό Υδροχόο, ανατέλλει πολύ πριν τη δύση του Ήλιου, μεσουρανεί στις 10 μμ και δύει περίπου στις 3:30 πμ. Το φωτεινό αστέρι κάτω από τον πλανήτη είναι ο Φομαλχώ, ενώ ο Αλτάιρ λάμπει πάνω και στα δεξιά του.
Ο Ουρανός έχει μέγεθος 5,6 στον Κριό, βρίσκεται ψηλά τις πρώτες πρωινές ώρες, 10° ανατολικά του Δία.
Ο Ποσειδώνας, με μέγεθος 7,8, στα σύνορα Ιχθύων-Υδροχόου φαίνεται ψηλά περίπου στις 11 μμ., 25° ανατολικά του Κρόνου.
source: planitario.gr
